شکاف در رهبری سپاه پاسداران

پیتر جونز، استاد دانشکده تحصیلات تخصصی امور اجتماعی  و بین‌الملل در دانشگاه اتاوا اخیراً مقاله ‌ای در وب ‌سایت گلوب اند میل کانادا منتشر کرده است که در ان اوضاع کنونی ایران را بررسی کرده است, که چکیده آن در ذیل آمده است. 

شکاف در رهبری سپاه پاسداران چیزی است که باید مراقب آن بود.

اعتراض کنونی در ایران جدی ترین تهدید برای جمهوری اسلامی از زمان تأسیس آن در سال ۱۹۷۹ است.

ایرانیان عادی که از ریاکاری، فساد و وحشیگری رژیم به تنگ آمده اند، شجاعانه خواستار پایان نظم فعلی هستند. آیا آنها می توانند موفق شوند؟

سپاه پاسداران یکی از قدرتمندترین بازیگران اقتصادی کشور است. هم از نظر ایدئولوژیک و هم از نظر اقتصادی علاقه به تداوم نظام دارد. اگر رهبران سپاه  به این نتیجه برسند که تغییر محتمل است، ممکن است منافع اقتصادی خود را بر دفاع از انقلاب مذهبی ترجیح دهند و تصمیم بگیرند که به عموم مردم ایران بپیوندند.

در صورتیکه این اتفاق بیفتد ایران به چه نوع کشوری ممکن است مبدل شود؟ مردم ایران,  به ویژه زنان , احتمالاً آزادی بیشتری در انتخاب های شخصی خود خواهند داشت. این یک تسکین بزرگ برای مردمی است که برای چندین دهه سرکوب شده اند. اما این سناریوی بالقوه را نباید با دموکراسی اشتباه گرفت، این حالتی است که در آن مردم عادی زندگی آزادتری در سطح شخصی داشته, اما همچنان در یک سیستم کنترل ‌کننده و فاسد قرار دارند.

با چه نوع مسائل منطقه ای روبرو خواهیم بود؟ دولت پس از انقلاب ۱۴۰۱ ممکن است مایل به ورود مجدد به برخی از نسخه های توافق هسته ای با جامعه بین المللی باشد. اگر رهبری سپاه پاسداران به جای منافع ایدئولوژیک به سمت منافع اقتصادی متمایل شود، روابط خوب با اسرائیل کاملاً ممکن است، تجارت یک تجارت است. اگر روابط با اسرائیل بهبود یابد، سیاست های رژیم به ثبات منطقه کمک خواهد کرد.

در نهایت، میشود از کشورهای غربی انتظار داشت که چندین دهه فراخوان خود را برای دموکراسی کنار بگذارند و بی سر و صدا مایل به همکاری با رژیم جدید باشند!

————————————–

پیش بینی پیتر جونز از ملحق شدن سپاه به مردم فراتر رفته و در واقع آنرا یک کودتا علیه ملایان قلمداد میکند, که بعقیده من دور از واقع بینی است, فرماندهان سپاه فاقد تحصیلات مرسوم در دانشکده های نظامی هستند, اکثر آنها آموزش های عملی دیده اند, و در مدت ۴۴ سال گذشته در کار اقتصاد رانتی و قاچاق فعالیت داشته, و از رهبران مذهبی تبعیت دارند. بنابراین انتظار کودتا علیه ملایان از چنین فرمانده هان بسیار کم است. تنها راهی که حکومت میتواند بدست پاسداران بیافتد اینستکه خامنه ی  فوت کند.

در هر صورت اگر حکومت از چنگ ملایان بدر آید و  بدست سپاه پاسداران بیافتد, حکومت جدید که توسط فرمانده هان قاچاقچی و رانت خوار اداره میشود قادر به تحکیم کنترل قوانین مدنی در برابر مردم انقلابی ۱۴۰۱ نخواهند بود و چاره ای جز عقب نشینی از ان نخواهند داشت, و به مرور زمان شروع به ریزش خواهد کرد. میتوان از چنین حکومتی بعنوان یک دوره گذار از دموکراسی نیم بند تا رسیدن به دموکراسی که بر اساس اصول حقوق بشری استوار است نام برد. 

البته اگر پیش بینی پیتر جونز را کنار بگذاریم, سناریو خوب برای کشورمان این خواهد بود که خیزش انقلابی کنونی همراه با اعتصابات سراسری گسترده تر شود و نهایتا با ائتلاف اپوزیسیون های سیاسی داخل و خارج از کشور توام گردد و یک دولت جانشین را تشکیل دهند بطوری که از طرف دول غربی و همچنین سازمان ملل برسمیت شناخته شود, آنوقت رژیم جمهوری اسلامی تحت فشار های محاصره  سیاسی و اقتصادی قرار میگیرد که نهایتا به فروپاشی ان منجر میگردد, بدون آنکه دست سپاه به حکومت برسد.

منصور راستانی
۴, ژانویه ۲۰۲۳